Fəaliyyət

2022-ci ildə  rayonunun sosial-iqtisadi inkişafı ilə əlaqədar görülən işlər

2022-ci ildə Göyçay rayonunda da iqtisadiyyatın inkişaf etdirilməsi tikinti, quruculuq və abadlıq işlərinin həyata keçirilməsi, yeni istehsal, ticarət və xidmət obyektlərinin inşa edilməsi istiqamətində bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Ötən il rayonda fəaliyyət göstərən müəssisə, təşkilat və iş adamları tərəfindən istehsal edilmiş ümumi daxili məhsul əvvəlki illə müqayisədə  15,6  faiz artaraq 333 milyon manata çatmışdır. Məhsul və xidmətlərin ümumi həcminin 61,6 faizi  istehsal sahələrinin, 38,4 faizi isə xidmət sahələrinin payına düşmüşdür.

Sənayedə istehsal olunmuş malların və göstərilmiş xidmətlərin həcmi  il ərzində 15,0 faiz  artaraq 50379,1 min manat təşkil etmişdir.

Aqrar sahədə müəyyən uğurlar əldə edilmiş, dənli və dənli-paxlalı bitkilər əkilmiş, 12,7 min hektar sahədən 43,9 min ton və ya keçən ilin eyni dövrünə nisbətən 10 min ton çox taxıl məhsulu götürülmüş, orta məhsuldarlıq 34,2 sentner təşkil etmişdir. Ötən illə müqayisədə buğda istehsalı 415,5 ton, arpa istehsalı 3 min ton, qarğıdalı istehsalı 611 ton, çəltik istehsalı 155,1 ton artmışdır. 2021-ci ildə 52,3 min ton və ya əvvəlki ilə nisbətən 9,9 faiz çox tərəvəz toplanmışdır.

Rayonda aqrar bölmənin mühüm sahəsi olan meyvəçiliyin inkişaf etdirilməsinə diqqət daha da artırılmış, ötən il 340,8 hektar yeni bağlar salınmışdır.

        Hazırda rayonda 7044,8 hektar meyvə bağları mövcuddur ki, bunun da 6401,2 hektarı və ya 90,9 faizi meyvə verən yaşda olan ağaclardır. 2021-ci ildə rayonda 88,3 min ton meyvə və giləmeyvə yığılmışdır ki bu da əvvəlki illə müqayisədə 10 min ton çoxdur.

Rayonda barama istehsalı əvvəlki illə müqayisədə 5,1 ton artaraq 10,4 ton olmuşdur.

Rayonda kənd təsərrüfatının inkişafına Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Aqrar sahədə yeni subsidiya mexanizminin yaradılması haqqında” 27 iyun 2019-cu il tarixli 759 nömrəli Fərmanı böyük təkan vermişdir. Yeni subsidiya mexanizminin tətbiq olunması ilə əlaqədar 2021-ci ildə rayon üzrə 7563 nəfər kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçısı 2,63 milyon manat, o cümlədən nəğdi qaydada, 0,66 milyon manat, qeyri-nəğd qaydada (gübrənin alınması üçün) 1,97 milyon manat vəsait almışdır.

2022-ci ildə kənd təsərrüfatı ümumi məhsulunun faktiki qiymətlərlə dəyəri 154,7 milyon manat təşkil etmişdir ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 20,6 milyon manat və ya 8,6% çoxdur.

Ötən il rayon əhalisinə göstərilən poçt və rabitə xidmətinin səviyyəsi xeyli yüksəlmişdir. Rayonda fəaliyyət göstərən 27 poçt şöbəsi müasir kompyuter avadanlıqları ilə təmin olunmuş və bütün poçt filialları Dünya İnkişaf Bankının layihəsinə əsasən bank xidmətləri göstərməyə başlamışdır. Əhalinin telefona və internetə olan təlabatını nəzərə alaraq rayonun Birinci Ərəbcəbirli, Xəlitli, Yeniarx, Hacıağabəyli, Yalman, Şıxbəy, Bəydövül kəndlərində müasir texnologiya əsasında tikinti işlərinin aparılmasına başlanılmışdır. Hazırda Bəydövül və Xəlitli kəndlərində fiber optik kabelı çəkilişinə başlanılmışdır. Yaxın zamanlarda rayonun Şəhadət, Qarabağlar, Yekəxana və Şahsoltanlı kəndlərində də  tikinti işləri aparılması nəzərdə tutulur və cari ildə bu yaşayış məntəqələrinin 3500 sakinin evləri internetlə təmin olunacaqdır. 2021-ci ildə informasiya və rabitə müəssisələri tərəfindən əhaliyə müəssisə və təşkilatlara 2 milyon manatlıq və ya əvvəlki illə müqayisədə 52,9% çox rabitə xidmətləri göstərilmişdir.  

Rayon əhalisinin elektrik enerjisi, təbii qaz  və içməli su ilə təminatının yaxşılaşdırılması sahəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Müəssisə və təşkilatların fasiləsiz və etibarlı elektrik enerjisi ilə təmin etmək mqəsədi ilə 110 kV-luq Göyçay yarımstansiyadan 20 mVA gücündə transformator 40 mVA gücündə transformatorla əvəz edilərək yarımsatnsiyanln ümumi gücü 65 mVA-ya çatdırılmışdır ki, bu da maksimum pik saatlarında enerji istehlakçılarının dayanıqlı elektrik enerjisi ilə təmin etmək imkanı vermişdir.

Hesabat dövründə rayonun Bığır, Qarayazı, Qaraməryəm, Xəlitli, Kürdşaban, Çərəkə, Ləkçılpaq, Qaraxıdır və Qəbələ Müskürlü kəndlərində istismara yararsız transformatorların dəyişdirilməsi təmin edilmiş, şəhər və kəndlərdə 68 transformatorda əsaslı, 172 transformatorda cari təmir işləri aparılmışdır.

Əhalinin təbii qazla təminatının yaxşılaşdırılması, podratçı təşkilatlar tərəfindən qazlaşdırma işləri aparılan zaman yol verilmiş texniki qüsurların aradan qaldırılması istiqamətində müəyyən tədbirlər görülmüş, şəhər və kənd yaşayış məntəqələrinin təbii qazla normal təzyiqlə təchizatı əsasən təmin olmuşdur. Hesabat dövründə şəhər və kənd yaşayış məntəqələrində 6580 p.metr uzunluğunda qaz xəttləri demontaj edilmiş və ya yeni xəttlər çəkilmiş, Yekəxana və Mirzəhüseynli qazpaylayıcı stansiyalarından təmin olunan kəndlərin təbii qazla təchizatının nizamlanması məqsədilə 17 ədəd müxtəlif markalı qaz tənzimləyici qurğular quraşdırılmışdır.

Əhalinin içməli su ilə təminatının yaxşılaşdırılması məqsədi ilə müəyyən tədbirlər görülmüş,

Rayonun Potu kəndində yerləşən 1 saylı nasos stansiyasında 5 ədəd 132 kV-luq mühərrik və su nasosu, 7 ədəd subartezian nasosu təmir edilmiş, şəhərin Şəhriyar küçəsindəki çoxmənzilli binaların içməli su ilə təminatının yaxşılaşdırılması üçün 3 ədəd hidrofor su nasosu yeniləri ilə əvəz edilmişdir. Qarabaqqal kəndində 70 abonentin su təchizatı sistemi yenilənmişdir.

Hesabat ilində rayon büdcəsinin mədaxil hissəsinə 121%, məxaric hissəsinə 89,2% əməl edilmiş, ən zəruri xərclərin, o cümlədən əmək haqqı və ona bərabər tutulan xərclərin vaxtında icrası təmin olunmuşdur. Son beş ildə olduğu kimi ötən ildə də büdcə xərcləri rayonun daxili imkanları hesabına, respublika büdcəsindən dotasiya alınmadan maliyyələşdirilmişdir. İqtisadi səmərəliliyin artırılması son nəticədə rayonun büdcədən asılılığının azaldılmasına, yerli gəlirlərin çoxalması dotasiyanın verilməsinin qarşısının alınmasına, rayonun özünümaliyyələşdirmə prinsipi əsasında yaşamasına, toplanan vergilərin rayon büdcəsinin tam formalaşmasına imkan vermişdir. 

-2003-cu ildə Göyçay çayı üzərində strateji əhəmiyyəti olan yük götürmə qabiliyyəti 300 tonluq körpü keçidi istifadəyə verilmişdir.

-Kənd yaşayış məntəqələrinin suvarma suyu ilə təminatının etibarlılığını artırmaq üçün 2006-cı ildə Göyçay çayının məcrasında səviyyə qaldırıcı qurğu istifadəyə verilmişdir.

- Göyçay şəhərini sel sularından mühafizəsi üçün son illər 2000 p/m artıq daş-beton bənd çəkilmişdir.

-Göyçay şəhərində Asiya inkişaf Bankının krediti ilə həyata keçirilən «Kiçik şəhərlərdə su təchizatı və kanalizasiya şəbəkələrinin yenidən qurulması» layihəsi

2001-ci ildə Azərbaycan höküməti Asiya İnkişaf Bankına ölkənin kiçik şəhərlərində su təchizatı və kanalizasiya problemlərinin həlli ilə bağlı yardım üçün müraciət etmişdir.
2001-ci ilin iyun ayında bankın mütəxəssisləri ölkədə olmuş və belə bir yardımın göstərilməsi üçün ümumi razılıq əldə edilmişdir. Göyçay şəhərinin su təchizatında hələ keçən əsrin 80-90-cı illərindən yaranmış problemlər ölkə rəhbərliyini ciddi narahat etmiş və Ulu Öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Göyçay şəhərinin su təchizatı probleminin həlli Asiya İnkişaf Bankının «Azərbaycan Respublikasında kiçik şəhərlərdə su təchizatı və kanalizasiya layihəsi»nə daxil edilmişdir. Asiya İnkişaf Bankının və Britaniyanın «Skot Vtlson» şirkətinin mütəxəssisləri tərəfindən Göyçay şəhərinin su təchizatı və kanalizasiya sisteminin yenidən qurulması üçün 2002-2003-cü illərdə texniki iqtisadi əsaslandırma işləri aparılmışdır. Bu məqsədlə şəhər üçün üstün tutulan su təchizatı və kanalizasiya sistemlərinin 8 variantı nəzərdən keçirilmiş və hazırda icra olunan texniki həll variantı mütəxəssislər tərəfindən ən optimal hesab edilmişdir. Qəbul edilmiş texniki-iqtisadi əsaslandırmaya əsasən Potu kəndinin ərazisində 5 ədəd artezian quyusu qazılacaq, çıxarılmış içməli su bu ərazidə inşa ediləcək su ambarlarına yığılaraq nasos stansiyasından şəhər ərazisindən keçən daşıyıcı xətlə şəhərin şimal hissəsindəki yüksəkliklərdə tikiləcək hər biri 1000 kubluq üç su ambarına vurulacaqdır. İçməli su bu ərazidə xlorlanacaq və öz axarı ilə yeni çəkiləcək paylayıcı sistemlə idarə olunan 3 təzyiq zonası vasitəsi ilə şəhərin bütün ərazisində paylanacaqdır. Su sayğaclarından geniş istifadə olunacaqdır. Layihəyə əsasən şəhər kanalizasiya şəbəkəsi də əsaslı yenidən qurulacaq, mövcud kanalizasiya boruları təmir ediləcək və lazım olan yerlərdə yeniləri ilə əvəz ediləcəkdir. Sistem hazırda olduğundan təxminən 3 dəfə çox sayda evlərə xidmət etmək üçün genişləndiriləcəkdir. Çirkab suları təmizləmək üçün Şəhadət kəndinin ərazisində yeni təmizləyici qurğu inşa ediləcəkdir.
Asiya İnkişaf Bankı xərclərin 75 faizini ödəyəcək, qalan 25 faiz isə hökümət tərəfindən kredit şəklində maliyyələşdiriləcək. Layihə həyata keçirildikdən sonra şəhərin bütün əhalisi yüksək keyfiyyətli içməli su ilə təmin olunacaqdır. Adambaşına su təchizatı gün ərzində 140 litr nəzərdə saxlanılır. Layihənin təqdimat mərasimi 2008-ci ilin aprel ayının 4-də rayon icra hakimiyyətində keçirilmişdir. Ötən müddət ərzində istehsalat bazasının, inzibati idarə binasının, 1 ədəd 500 m3-luq su anbarının, nasos stansiyasının, xloratorun tikintisi tam başa çatdırılmış, 3 ədəd artezian quyusu qazılmış, 4000 metr daşıyıcı su kəməri çəkilmişdir, 2000 kubluq su ambarı inşa edilmişdir.
Növbəti ikinci və üçüncü mərhələlərdə 4 ədəd artezian quyusu qazılacaq, 500 kub metrlik su ötürücü ambar inşa ediləcək,6 km. uzunluğunda ikinci daşıyıcı kəmər çəkiləcək, 2000 kub metr həcmində su ambarı inşa ediləcək, paylayıcı şəbəkə çəkiləcək, şəhərin bütün kanalizasiya sistemi əsaslı yenidən qurulacaq, baş çirkab kollektoru çəkiləcək və təmizləyici stansiya inşa ediləcəkdir.
Nəzərdə tutulmuş bütün işlərin 2012-2013-cü illərdə başa çatdırılması nəzərdə saxlanılır.

Ləkçıplaq-Yalman-Şıxbəy-Məlikkənd-Şıxəmir kəndlərarası avtomobil yolunun tikintisi

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 28 iyul 2011-ci il tarixli sərəncamına əsasən 5 kəndi birləşdirən 9 min nəfər əhalisi olan Ləkçıplaq-Yalman-Şıxbəy-Məlikkənd-Şıxəmir kəndlərarası avtomobil yolunun tikintisi 2,5 milyon manat vəsait ayrılıb. Tikinti işlərini aparmaq üçün Göyçay rayonundakı «ATF» MMC-ti ilə birbaşa müqavilə bağlanılıb. Avqust ayının 2-dən tikinti işlərinə başlanılıb. Tikiniti işlərinin noyabr ayına qədər başa çatdırılması nəzərdə saxlanılır.

Ərəbcəbirli kəndində 2 min tonluq soyuducu ambar kompleksi

Obyektin smeta dəyəri 3,5 milyon manatdır. Tikinti işlərinə 2009-cu ildə başlanılıb. Vəsaitin 1 milyon manatı Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu, 2,5 milyon manatı isə sifarişçi təşkilat olan «Paralel» MMC tərəfindən ayrılıb. Obyektdə tikinti və quraşdırma işləri cari ildə başa çatdırılıb, hazırda soyuducu kompleksdə sazlama işləri aparılır. yeni istifadəyə verilən obyektdə 35 yeni iş yeri açılacaqdır.

Bığır -1 su elektrik stansiyası

Obyektin smeta dəyəri 3,0 milyon manatdır. Sifarişçi «Azərenerji» SC-ti, podratçı təşkilat isə «Azenko»-dur. Obyektin təməl daşı 2010-cu ilin fevral ayında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev cənablarının Göyçay rayonuna səfəri zamanı qoyulmuşdur. Yuxarı Şirvan kanalı üzərində inşa edilən stansiyanın gücü 3 meqavatdır. Burada 3 turbin quraşdırılacaq, istehsal olunan enerji Bığır və ətraf kəndlərə veriləcəkdir. Bu günə qədər obyektdə torpaq işləri, turbinlərin quraşdırılması üçün beton su ötürücülərin inşaası, istehsal olunan enerjinin ötürülməsi üçün transformator yarımstansiyasının tikintisi başa çatdırılmışdır. Obyektin cari ilin sonunadək istifadəyə verilməsi nəzərdə saxlanılır. Burada 30 yeni iş yeri açılacaqdır.

Yalman kəndində üzüm qəbulu müəssisəsi və sutkuada 8 ton spirt istehsal edən qurğu kompleksi.

Obyektin smeta dəyəri 3,1 milyon manatdır. Bunun 1,1 milyon manatı Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu, 2 milyon manatı «Göyçay-Konyak» ASC-ti tərəfindən ayrılmışdır. Tikinti işlərinə cari ilin iyun ayında başlanılıb. Obyektdə 1 milyon manata yaxın tikinti quraşdırma işləri görülüb və avadanlıq alınıb. Müəssisənin cari ilin sonunadək istifadəyə verilməsi nəzərdə saxlanılıb.